Komunitatean bizitzeko proiektua, Amalurra
Amalurraren hazia 90eko hamarkadan sortu zen, Irene Goikoleak Bilbon deitu zituen emakumeen lehen zirkuluetan. Helburua zen femenino sakona edo gorputz sentigarria esnatzea, eta horrela berriz ere lotu barrutik eta kanpotik osatzen gaituen guztiarekin baita barnean hartzen gaituenarekin ere, Lurrarekin. Haren eskutik sortu zen Euskal Herriko Amalurra komunitatea (Artzentales, Bizkaia), bizikidetzan eta batasunean oinarritutako proiektua; amets bat, erokeria bat, 2020. urtearen hasieran proiektu komunitario gisa burutu zuen esperimentu bat.
Lurrera itzultzea eta komunitate, talde edo herri sentimendua berreskuratzea prozesu natural gisa sortu zen, eta bertigoa ilusioa bezainbestekoa zela, landa-eremuan lur bat erostea erabaki genuen.
Naturaren erdian kokatua egonik, arreta berezia jarri zen 10 hektareako lursail bat 5.000 zuhaitz autoktono baino gehiagorekin birpopulatuz. Era berean, erortzear zeuden eraikin zaharrak eraberritu ziren eta urak bideratu egin ziren drainatzeko eta lorategi, baratze eta baso berriak eraikitzeko.
Zentzu horretan, helburua ingurune naturalaren oreka berreskuratzea izan zen. Hori lortzeko, lurra birsortu egin zen, haren berezko izaera errespetatuz, bertako espezieak zainduz eta mantenduz. Hori guztia kontzientzia pertsonala zein kolektiboa eraldatzeko prozesuen isla eta gauzatzea izan zen.
Horrela, bestearen bitartez norbere buruarekin elkartzeko espazio bat sortu zen, norberaren ahalduntzea berreskuratzeko asmoz, zeina zerbait handiagoan (komunitatea, herria, kultura, Lurra) barneratutako identitate indibidual eta kolektibo gisa ulertzen den.
2020. urtearen hasieratik aurrera, eta birdefinitzeko prozesu baten ondoren, Amalurra komunitatea sortu zeneko bere jarduera komunitariotik aldentzen joan zen. Gaur egun, egoiliarrak bizikideak dira, tokia partekatzen dute eta espazioak zaintzen dituzte.
Amalurra komunitatea, Irene Goikolea sortzailearen hitzetan
« Komunitatea sortzera bultzatu ninduen bulkada nire borondatetik haratago sortu zen. Egia esan, nire herriaren arima entzutearen eta bata bestearengandik bereizten gaituen distantzia salbatu nahiaren emaitza izan zen. Une batean, pertsona mordoxka batek elkarrekin zerbait sortzeko irrika sentitu genuen: gure irudi sakonenak proiektatzeko espazio bat, elkarbizitzarako eta euskal herriaren arima kolektiboaren parte diren balioak garatzeko espazio bat, hala nola anaitasuna, elkartasuna, abegi ona eta abar.
Bestearen ispiluan begiratzeko eta isla jaso ahal izateko espazio bat. Azken batean, gu garenaren duintasuna erabat berreskuratzeko espazio bat.
Horrela sortu zen lehen komunitatea nire herrian bertan, Euskal Herrian. Ondoren, bigarrena Granadan, Andaluzian eta azkena Katalunian.
Komunitatean bizitzeko proiektuan nirekin ibili ziren pertsona guztiekin batera, esperimentatu ahal izan dut urteetan zehar agertu den talde-joeretako bat jatorrizko herriaren dinamikari leial irautea izan dela. Hala ere, herri horren psikean edo arima kolektiboan enkistatuta geratu ziren esperientzia traumatikoek, konplexu kulturalek, hutsaldutako fideltasuna da hori, herri bakoitzaren konplexu kulturalek, beren nortasun kulturalarekin eta izaera nazionalarekin zerikusirik ez duten arren, erraz nahasten baitituzte.
Konplexu horiekin lan egitean, egiaztatu dut kolektibo bat denbora luzez zapalduta egon denean, politikoki, sozialki edo ekonomikoki, nortasun berria eraikitzeko joera duela, psikean denbora luze lurperatuta zeramaten tradizioetan oinarrituta. Gainera, ohartu naiz identitate berri baten bilaketa inkontziente kolektiboan dautzan konplexu kultural indartsuekin nahastu ohi dela, trauma berri batek noiz esnatuko zain.
Familia eta herri bateko kide izateko ditugun loturek lur honetako gure existentziaren izaera komunitarioa erakusten dute.
Gure esperientzia estrapolatu nahi izan gabe, eta zentzu horretan kontzientzia hartzeko gure bizipenak izan direnetik haratago orokortasunik ezarri nahi izan gabe, ikasi duguna partekatu nahi dut, gure jatorrizko herriak nolabait islatu ditugun giza talde gisa.
Komunitatean bizitzeak aukera handiak eman dizkigu, bizitza partekatua izan delako; geure burua baino gehiago hartzen duen begirada zabala.
Aukera horrek gure barruan ezkutuan dauden edukietara irekitzen lagundu digu. Oso aberasgarria ere izan da, eman eta jaso ahal izan dugun guztiagatik. Nik bide horretan sinetsi eta konpromisoa hartu duen orori lagundu diot bere ibilbidean, komunitateko bizitza gauza natural gisa ulertzen baitut
Bide honetan, haurrek egiten duten bezala, zerbait handiagoaren parte izatea eta elkartuta sentitzea zer den esperimentatu ahal izan dugu. Baina era berean, nerabeekin gertatzen den bezala, unitate horretatik urrundu egin gara.
Bizipen horren ondorioz, ikasi dugu batasun-egoera horretatik urrundu garen guztia helduak garen aldetik egin behar dugun itzulerako bidea dela, eta horrek esan nahi du ibili garenaren erantzukizuna hartu eta orekatu egin behar dugula, berria eskuratu ahal izateko.
Azken batean, urruntze horrek, baldintzapen pertsonalek, sistemikoek edo belaunaldiz belaunaldikoek sustatuta, aukera eman digu desafio egiten diguten alderdiez jabetzeko, besteak beste, batasunaren, elkartasunaren, pertenentzia-zentzuaren, ongizatearen edo pozaren balioak adierazterakoan. etengabe desafio egiten diguten alderdiez. Horregatik, garai ez oso urrun batean, antzinakoak bezain berriak diren batasuna bezalako balio komunitarioak hedatu, ernatu, loratu eta ugalduko diren itxaropena dut.
Gaur egun, komunitate-proiektua hartu zuen lekuari han ernatu den asmoaren bibrazioa dario, eta esperientzia hori gure bihotzean grabatuta geratu da etorkizuneko belaunaldientzat.”
“Naturarekin konektatzen garen heinean, gure benetako identitatea berreskuratzen dugu“. Irene Goikolea